İş Değerleme, bir işin değerini kuruluştaki diğer bir işle ilişkili olarak belirleyen sistematik bir süreçtir. İş değerlemesi sırasında, çeşitli işlerin göreceli değeri değerlendirilir, böylece ücretler işin değerine bağlı olarak ödenebilir. Performansı artırmak ve işte yüksek verimlilik düzeyini korumak için, çalışana yaptığı işe bağlı olarak ücret ve maaş ödenmelidir.
İş değerlemesinin olmadığı durumlarda, yüksek değerli işlerin düşük değerli işlerden daha az ücret alması söz konusu olabilir. Çalışanlar bu farklılıkları öğrendiklerinde memnuniyetsizlik duyabilirler. İş değerlemesi, ücret farklılıklarını belirlemek amacıyla işin göreceli değerinin niceliksel olarak ölçülmesidir. İşi değerlendirir, iş sahibini değil. İş sahibini değerlemek performans değerlemenin görevidir.
Wendell French iş değerlemeyi “farklı değerdeki işlere farklı ücretler ödenebilmesi için organizasyon içindeki çeşitli işlerin göreceli değerini belirleme süreci” olarak tanımlar.
Kimball ve Kimball iş değerlemesini “bir fabrikadaki her işin göreceli değerini belirleme çabası olarak tanımlar ve bu şekilde bir iş için adil temel ücretin ne olması gerektiğini belirler.”
İş değerlemesi, bir kuruluştaki diğer işlerle ilişkili olarak her bir işin değerini değerlemeye yönelik sistematik bir süreç olarak tanımlanmaktadır. Yapılan işin zorluğunu ve işin kuruluş için önemini analiz ederek, şirket için değerlerine göre işlerin rasyonel, düzenli bir hiyerarşisini sağlamayı amaçlamaktadır. Bir işin değerini değerlemek için kullanılan faktörler, şirketin iş değerleme planında belirlenir, tanımlanır ve ağırlıklandırılır.
İş değerlemesinin odak noktası tipik olarak bir işe atanan (tanımlanan) görev ve sorumluluklardır, işi işgal eden kişinin kimlik bilgileri veya özellikleri ya da çalışanın performansının niteliği veya niceliği değildir. Bu yaklaşım, işin unsurları ve taleplerine ilişkin gerçek bir algının ancak işlerin görevdeki çalışanlardan ayrılması yoluyla tespit edilebileceğini, ölçülebileceğini ve değerlendirilebileceğini varsayar.
Geleneksel iş değerlemesi, bir pozisyona atanan görevlerin göreceli karmaşıklığını, sorumluluk derecesini ve talep edilen çaba derecesini ölçmeyi ve nicelleştirmeyi amaçlayan nesnel, gerçekleri ortaya çıkaran, bilimsel bir yaklaşım olarak tanımlanmaktadır. Sonuç, işlerin bir hiyerarşisi ya da “yukarıdan aşağıya” bir listedir ve verilen sorumluluklara ya da göreceli değerlerine göre sıralanır. İş değerlemesi bu şekilde tanımlanırken, bazı eleştirmenler iş değerleme sürecinin ayrımcı olduğunu ve erkek ve kadın egemen işler arasındaki ücret farklılıklarından en azından kısmen sorumlu olduğunu savunmaktadır.
Yapay zeka tabanlı, dijital sistemler artık kendini daha çok öne çıkaracaktır. Süreçlerin dijitalleşmesi aynı zamanda manuel yapılan işlerin zaman kaybını azaltacak, danışmanlık giderlerini minimize edecek ve iş tanımlarını, iş değerleme kayıtlarını, derece ve kademe değişikliklerini ve sürekli artan ücret kayıtlarındaki değişimleri de kayıt altına almayı, raporlamayı ve analiz etmeyi, grafikler ve simülasyonlarla incelemeyi ve üst yönetime raporlamayı, hesap verilebilirliği kolaylaştıracaktır.
İş Değerleme süreçlerinizin yönetimi için JobAnalytics sistemini seçin. Bir kere kurun ve düzenli güncelleyin.