İş Değerleme – İş ücretlerinde tutarsızlığı önlemek ve tüm ücret yapısında tekdüzelik sağlamak için insan kaynakları yönetiminin elinde kabul görmüş bir araç olan iş değerlemesi, belirli süreçler aracılığıyla yapılır.
İş Değerleme, bir işin değerinin organizasyondaki başka bir işle ilişkili olarak belirlenmesine yönelik sistematik bir süreçtir. İş değerlemesi sırasında, çeşitli işlerin göreceli değeri değerlendirilir, böylece ücretler işin değerine bağlı olarak ödenebilir. Performansı artırmak ve işte yüksek verimlilik düzeyini korumak için, çalışana yaptığı işe bağlı olarak ücret ve maaş ödenmelidir.
İş değerlemesi, bir kuruluştaki diğer işlerle ilişkili olarak her bir işin değerini değerlemeye yönelik sistematik bir süreç olarak tanımlanmaktadır. Yapılan işin zorluğunu ve işin kuruluş için önemini analiz ederek, şirket için değerlerine göre işlerin rasyonel, düzenli bir hiyerarşisini sağlamayı amaçlamaktadır. Bir işin değerini değerlemek için kullanılan faktörler şirketin iş değerleme planında belirlenir, tanımlanır ve ağırlıklandırılır.
Başlangıçta, iş tarihini veya bilgisini güvence altına almak için iş analizi gereklidir. Bu amaçla, iş tanımı ve iş spesifikasyonu yapılır. İş tanımında – görevler, sorumluluklar ve iş koşulları tanımlanırken, iş spesifikasyonunda – iş için gerekli insan nitelikleri tanımlanır.
Bir sonraki aşamada, önceden belirlenmiş bir plan temelinde iş tanımı ve şartnamenin her ikisinin de incelendiği iş derecelendirmesi yapılır. Bu çalışma her bir iş için göreceli bir puan veya değer ortaya koyar.
Ardından para tahsisi sorusu gelir. Planlanan sisteme veya ölçeğe göre, her işe bir para ödeme oranı tahsis edilir.
Para tahsisi yapılırken, çalışan sınıflandırması yapılır. Çalışanlar, fiilen gerçekleştirilen iş içeriklerine göre doğru iş unvanı altında sınıflandırılır.
Dolayısıyla, iş değerlemenin bileşenleri şunlardır: İş analizi, iş tanımı, iş spesifikasyonu, iş derecelendirmesi, para tahsisi ve çalışan sınıflandırması.
Yönetimin ücrette eşitliği sağlama yöntemi iş değerlemesidir. Bu, resmi ücret ve maaş programının temel taşıdır. İş değerlemesinin temel amacı, bir işletmedeki işlerin göreceli değerini belirlemektir. Böylece işler arasında adil ücret farklılıkları oluşturulmasına yardımcı olur.
Knowles ve Thompson’a göre değerleme, bir ücret ödeme sisteminin aşağıdaki tutarsızlıklarının giderilmesinde faydalıdır:
(a) Büyük beceri, çaba ve sorumluluk gerektirmeyen iş ve pozisyonlarda çalışan kişilere yüksek maaş ve ücretler ödenmesi;
(b) İşe yeni başlayanlara, kendilerinden beklenenler açısından almaya hak ettiklerinden daha az ödeme yapılması;
(c) Performansı zammı haklı çıkarmayan kişilere zam yapmak;
(d) Ücret oranlarının yetenekten ziyade kıdeme göre belirlenmesi;
(e) Aynı veya yakından ilişkili iş ve pozisyonlar için çok farklı ücretler ödemek; ve
(f) Irk, cinsiyet, din veya siyasi farklılıklar temelinde eşit olmayan ücret ve maaşların ödenmesi.
İş Değerleme süreçlerinizin yönetimi için yapay zeka tabanlı JobAnalytics sistemini seçin. Bir kere kurun ve düzenli güncelleyin.